خبرنامهٔ ایران باستان

اوفیر حییم، آندریاس کاپلونی، ماکسیمیلیان کینزلر، لودویگ پائول، ۲۰۲۵، نامه‌نگاری‌های دوزبانه‌ی یهودی-فارسی و عربی، انتشارات آکادمی علوم اتریش، وین.

نامه‌نگاری‌های دو‌زبانه‌ی یهودی_‌فارسی و عربی: هشت سند از جنیزه‌‌‌ی قاهره به کوشش اوفیر حییم، آندریاس کاپلونی، ماکسیمیلیان کینزلر و لودویگ پائول منتشر شد. این کتاب در ۱۱۵ صفحه، به خوانش و بازنگریِ هشت دست‌نویس می‌پردازد که پیش از این چاپ نشده بودند و از نوشته‌های بازمانده در جنیزه‌ی قاهره به شمار می‌روند.

جنیزه‌ی قاهره نامی است که به بیش از ۳۰۰٬۰۰۰ سند داده‌اند. این سند‌ها در پایان سده‌ی نوزدهم در انبار کنیسه‌ی بن‌عزرا در قاهره‌ی کهن یافت شدند و امروزه بخشی از مجموعه‌ی نسخه‌های دست‌نویس کتابخانه‌های نامداری چون سن‌پترزبورگ، کمبریج، پاریس و مانند آن‌ها را پدید آورده‌اند. این نوشته‌ها، افزون بر اطلاعاتی ارزشمند درباره تاریخ کیش یهود در قرون وسطی، نکته‌های مهمی درباره‌ی تاریخ اجتماعی و اقتصادی مدیترانه در سده‌های دهم تا سیزدهم میلادی در بر دارند.

در میان هزاران نامه‌ی شخصی و بازرگانی به زبان عربی (با خط عبری یا عربی)، نزدیک به ۲۵ نوشته نیز به فارسی یهودی یافت شده است؛ یعنی فارسی‌ای که با خط عبری نوشته شده. به سبب دشواری‌های فراوان در بازشناسی زبانی این نوشته‌ها، تنها شمار اندکی از آن‌ها تاکنون به چاپ رسیده‌اند.

در این کتاب، هشت نوشته که بیشترشان پیش‌تر چاپ نشده بودند، گردآوری و بازنگری شده‌اند. برخی از آن‌ها به سال‌هایی نزدیک به آغاز هزاره‌ی نو (۹۹۱ تا ۱۰۰۲ میلادی) بازمی‌گردند و در آن‌ها نام‌هایی چون بغداد و بصره دیده می‌شود. این دسته، دو برگ از دفتر یادداشت یک بازرگان یهودی‌-ایرانی و عربی، و چند نامه را دربر می‌گیرند. در میان این نامه‌ها، دو دادخواست حائز اهمیت‌اند، چرا که یکی به فارسی یهودی و دیگری برگردانی تحت‌اللفظی از همان نوشته به زبان عربی است.

ترکیب زبان فارسی_یهودی و عربی در هر هشت سند گردآوری‌شده در این مجموعه، انگیزه‌ای برای انتشار آن‌ها در یک جلد شد. این ترکیب زبانی، نشان‌دهنده‌ی آن است که نویسندگان این نامه‌ها بخشی از شبکه‌ی گسترده‌ای از بازرگانان یهودی و عربی بودند که خاندان‌هایی مانند توستری و ابن‌اوکل را نیز در بر می‌گرفت.

فهرست این کتاب به شرح زیر است:

INTRODUCTION

LIST OF ILLUSTRATIONS

EDITIONS

L4r: Two Judeo-Persian and Arabic Entries from a Merchant’s Notebook

L4v: An Arabic Table on the Arrival of Merchandise

L5r: A Judeo-Persian Letter to the Leaders of the Congregation, to Force a

Business Partner to Pay an Outstanding Amount

L5v: An Arabic Letter to Two High-Ranking Persons, to Force a Business Partner to Pay an Outstanding Amount

L6r: An Arabic and Judeo-Persian Business Letter

L6v: Two Arabic Entries from a Merchant’s Notebook

L8r: A Judeo-Persian and Arabic Business Letter Asking to Resume Business Relations

L12rv: A Judeo-Persian and Arabic Report to a Business Partner

APPENDICES

BIBLIOGRAPHY

سعیده امیرپور سعید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *