جو کریب، رابرت بریسی، ۲۰۲۵، سکه‌ها و تاریخ کوشانی: فهرست گونه‌شناختی سکه‌های کوشانی، کوشانی-ساسانی و کیداری‌ها بر اساس مجموعه‌ی موزه بریتانی، موزه‌ی بریتانیا، لندن.

سعیده امیرپور سعید
کتاب‌ها
1404/06/28

کتاب تازه‌ای با عنوان سکه‌ها و تاریخ کوشانی: فهرست گونه‌شناختی سکه‌های کوشانی، کوشانی-ساسانی و کیداری‌ها بر اساس مجموعه‌ی موزه‌ی بریتانیا در سال ۲۰۲۵ از سوی موزه‌ی بریتانیا در لندن منتشر شد. این اثر جامع که در دو جلد و در مجموع ۸۷۰ صفحه به چاپ رسیده، نتیجه‌ی بیش از بیست سال پژوهش نویسندگان آن، پروفسور جو کریب از دانشگاه هبی نرمال و رابرت بریسی، مسئول مجموعه‌ی سکه‌های آسیایی در موزه بریتانیا است.
این کتاب نخستین معرفی جامع و نوین از سیستم ضرب سکه‌های کوشانی، کوشانی-ساسانی و کیداری به زبان انگلیسی است که پس از انتشار اثر کلاسیک رابرت گوبل با عنوان «نظام و گاه‌شماری ضرب سکه‌های شاهنشاهی کوشان» (وین، ۱۹۸۴) ارائه می‌شود.
کوشانیان، سلسله‌ای متشکل از سیزده پادشاه بودند که از حدود سال ۵۰ تا ۳۵۰ میلادی فرمانروایی می‌کردند. در اوج قدرت، قلمرو آن‌ها از مرکز اصلی‌شان در اطراف رود آمودریا (جنوب غربی تاجیکستان، شمال افغانستان و جنوب شرقی ازبکستان) تا پاکستان و شمال هند گسترش داشت.
سکه‌های پادشاهان کوشانی و جانشینان آن‌ها، یعنی کوشان‌شاهان ساسانی و هون‌های کیداری، یک بخش کلیدی برای درک تاریخ باستانی افغانستان، پاکستان، شمال هند، تاجیکستان و ازبکستان در چهار قرن نخست میلادی محسوب می‌شوند. شناخت مدرن از این پادشاهی‌ها با کشف سکه‌های آن‌ها آغاز شد و این سکه‌ها همچنان جنبه‌های جدیدی از ساختار سیاسی این دولت‌ها، گستره‌ی جغرافیایی آن‌ها، نظام‌های مذهبی حاکمان و توسعه‌ی خط و زبان در منطقه را آشکار می‌کنند.
کوشانیان اولین سلسله‌ای بودند که سکه‌های طلای منظم را در جنوب آسیا معرفی کردند و در دوره‌ای از تغییرات مهم اجتماعی و مذهبی حکومت می‌کردند. به همین دلیل، سکه‌ها و تاریخ آن‌ها بیش از هر سلسله‌ی دیگری در آسیای مرکزی یا جنوبی در اوایل هزاره‌ی اول میلادی مورد توجه قرار گرفته است.
این کتاب، تمامی سکه‌های کوشانی و سکه‌های وابسته به آن‌ها را که در مجموعه‌ی موزه بریتانیا نگهداری می‌شوند، فهرست‌بندی کرده و در کنار آن، انواع دیگر شناخته‌شده در مجموعه‌های عمومی و خصوصی جهان را نیز معرفی می‌کند. فهرست بر اساس پادشاه، ضرابخانه و دوره‌ی انتشار تنظیم شده و همراه با مقدمه‌ای درباره‌ی تاریخ پادشاهان کوشان، نظام مالی آن‌ها و تاریخ شکل‌گیری مجموعه‌ی موزه بریتانیا ارائه شده است. هدف این کتاب جایگزینی اثر گوبل نیست، بلکه تلاش دارد مرجعی ساده‌تر و قابل دسترس‌تر برای باستان‌شناسان، مورخان و مجموعه‌داران سکه فراهم کند.
سرفصل‌های جلد اول و دوم به شرح زیر هستند:
جلد اول:
1. Introduction
2. History of the Kushans and their Successors
3. Kushan Coinage
4. The British Museum Collection of Kushan, Kushano-Sasanian and Kidarite Hun Coins
Appendix 1 Specific Gravity and Gold Purity
Appendix 2 Inscriptions on Kushan, Kushano-Sasanian and Kidarite Hun Coins
Bibliography
Index
جلد دوم:
Introduction to the Catalogue and How to Use It
Catalogue
Series A: Kujula Kadphises
Series B: Wima Takto
Series C: Wima Kadphises
Series D: Kanishka I
Series E: Huvishka
Series F: Vasudeva I
Series G: Kanishka II
Series H: Vasishka
Series I: Kanishka III
Series J: Vasudeva II
Series K: Mahi
Series L: Shaka
Series M: Kipunadha
Series N: Meśra
Series O: Kirada and the Early Kidarites
Series P: Peroz
Series Q: Kidara
Series R: Ardashir I
Series S: Ardashir II
Series T: Peroz I
Series U: Hormizd I
Series V: Hormizd II
Series W: Peroz II
Series X: Shapur II
Series Y: Varahran
Series Z: Kidara and Successors
Concordance
این کتاب در فروشگاه موزه بریتانیا به قیمت ۶۰ پوند در دسترس است و همچنین از طریق پیوند زیر به صورت رایگان قابل دریافت می‌باشد: