مؤسسه مطالعات ایرانی الهه امیدیار میر‌جلالی با همکاری فدراسیون انجمن‌های زرتشتی آمریکای شمالی، بنیاد جامعه زرتشتیان انتاریو، انجمن زرتشتیان انتاریو، و بنیاد دانشنامه ایرانیکا به‌صورت مشترک برگزار می‌کنند.

درباره دکتر نیما جمالی: دکتر نیما جمالی، پژوهشگر فوق دکتری ،
دانشکده مطالعات خاورمیانه، دانشگاه شیکاگو، دانشکده مطالعات کلاسیک و ادیان، دانشگاه اتاوا

لینک ثبت نام :

چکیده:

منابع حقوقی شاهنشاهی ساسانی به‌ندرت تعاریف انتزاعی از مفاهیم، نهادها یا رویه‌های حقوقی ارائه می‌دهند. ازاین‌رو، یکی از چالش‌های اساسی برای تاریخ‌نگاران حقوقی در این حوزه، بازسازی دقیق ویژگی‌های کلیدی از میان اطلاعات پراکنده در پرونده‌ها، حکایات، مناظرات و روایت‌های موجود در منابع حقوقی و غیرحقوقی است. مفهوم مالکیت زمین نیز از این قاعده مستثنی نیست: منابع موجود فاقد تعاریف صریح یا رسمی از زمین، مالکیت یا تصرف هستند. جالب‌توجه اینکه، ابهامات حقوقی معمولاً در بستر منازعات، درگیری‌ها و اختلافات بیشترین وضوح را می‌یابند.این پژوهش بر دعاوی مالکیت زمین تمرکز دارد و بررسی می‌کند که چگونه مدعیان، ادعاهای خود را مطرح کرده و در چارچوب فقه ساسانی، مشروعیت حقوقی مالکیت خود را اثبات می‌کردند. افزون بر این، چنین دعاوی حقوقی، پیچیدگی‌های مالکیت زمین را برجسته می‌سازند، زیرا برخی منابع به اختلافات درون‌دینی بر سر اموال، به‌ویژه میان نهادهای مذهبی، ازجمله میان زرتشتیان و مسیحیان سریانی اشاره دارند.این مقاله با تحلیل متون کلیدی از سنت‌های حقوقی متنوع در فضای حقوقی ساسانی، تلاش دارد این مفاهیم مبهم زمین و مالکیت آن را روشن کند. ازجمله این منابع می‌توان به مجموعه حقوقی ایشوع‌بخت، مادیان هزار دادستان، تلمود بابلی، و روایات مربوط به اعمال شهدا اشاره کرد. از طریق بررسی این منابع، پژوهش حاضر به ماهیت مالکیت زمین، پیوندهای آن با هویت دینی، و نقشش در تعیین مرزهای گروهی در جامعه چندفرهنگی امپراتوری ساسانی می‌پردازد.