نشریهی زبانشناسی ایرانی JIL، ۲۰۲۵، سال دوم، شمارهی ۱، صص ۱۱۱-۱.
- سعیده امیرپور سعید
- مجلات/مقالات
- 1404/05/09

شمارهی جدید نشریهی زبانشناسی ایرانیJIL منتشر شد. این شماره، که دومین جلد از این نشریه به شمار میرود، در ژوئیهی ۲۰۲۵ منتشر شده است. این نشریه به سردبیری وردان وسکانیان و به همت دانشگاه دولتی ایروان منتشر میشود. شمارهی پیشرو شامل پنج مقاله از پژوهشگران بینالمللی است که هر یک به موضوعات مرتبط با زبانهای ایرانی در گذشته یا حال اختصاص دارد.
این شماره با مقالهای از نیما آصفی آغاز میشود که در آن خوانش سند Berk. 25 و بازخوانی و تصحیح سه سند دیگر از «بایگانی پهلوی هستیجان» ارائه شده است. آصفی با تکیه بر تحلیلهای زبانشناختی و تحلیل خطشناختی، به خوانشهای دقیقتری از از این اسناد دستیافته است و اهمیت مطالعۀ پیکره هستیجان را پررنگتر کرده است.
در مقالهی بعدی، یاکوب هالفمن به ریشهشناسی واژهی فارسی نو ملنگ پرداخته است. او منشأ این واژه را به یک وامواژهی باختری میرساند که از ریشهی هند و ایرانی mad- به معنای «مست شدن» مشتق شده است.
در ادامهی این شماره، یولی یوانسیان زمانهای استمراری با فعل کمکی «داشتن» را در زبان فارسی و گویشهای مرتبط غربیِ ایرانی که در ایران صحبت میشوند، بررسی میکند. او با استفاده از دادههای گستردهی گویشی، استدلال میکند که این ساختارها، که در زبانهای دری و تاجیکی وجود ندارند، نوآوریهای بومی و منحصر به فرد گونههای ایرانی در داخل مرزهای ایران امروزی هستند. این مقاله ادعاهای پیشین در مورد تأثیرات خارجی را به چالش میکشد و یک ارزیابی مجدد مبتنی بر گویششناسی ارائه میدهد.
مقالهی چهارم، تحلیل جامع میدهات شاه از وامواژههای فارسی در زبان کشمیری است. او فرآیندهای بومیسازی این وامها را در سطوح آوایی، صرفی و معنایی بررسی میکند و به عمق و پیچیدگی تعاملات فارسی-کشمیری میپردازد. مطالعهی او به عنوان یک کمک مهم به مطالعات هند و ایرانی، یک شکاف علمی قدیمی را پر میکند.
در نهایت، مقالهی آرتیوم تونویان به یک سند زبانی نادر، یعنی دعای ربانی ترجمهشده به فارسی قفقازی (تاتی) که با خط ارمنی نوشته شده، میپردازد. او از طریق آوانویسی، ترجمه و تفسیر دقیق، تحلیلی زبانی و تاریخی از این متن و زمینهی آن ارائه میدهد. این مقاله به مطالعهی گویشهای فارسی قفقازی کمک کرده و نقش خط ارمنی را در حفظ زبانهای اقلیت ایرانی برجسته میکند.
این شماره از نشریه، مانند شمارههای پیشین، بر تنوع زبانی، تعاملهای تاریخی، و نوآوریهای گویشی در حوزهی زبانهای ایرانی تأکید دارد.
فهرست مقالات این شماره:
- Ewer, Garden and Gardening: An Edition of Berk. 25 and Revised Readings of Berlin 26, Berk. 11, and Berk. 122 Documents Belonging to the Pahlavi Archive of Hastijan
— Nima Asefi - On the Etymology of New Persian malang ‘intoxicated; unorthodox dervish’
— Jakob Halfmann - The Progressive Tenses with the Verb “To Have” as a Peculiar and Exclusive Feature of Western Iranian Dialects Spoken in Modern Iran
— Youli A. Ioannesyan - Persian Borrowings in Kashmiri: A Descriptive and Analytical Study
— Midhat Shah - Caucasian Persian (Tati) Fragments in Armenian Script: A Study of the Lord’s Prayer with Transliteration, Translation, and Comments
— Artyom Tonoyan
پیوند خبر: